ओवा वनस्पती
Ova plant information and medical use
• शास्त्रीय नाव : Trachyspermum Copticun
ओवा वनस्पतीचे लॅटिन नाव : Carum Roxburghianum
ओवा वनस्पतीचे कुळ : Ulmbeliferar (शतपुष्प कुळातील)
ओवा वनस्पतीची इतर नावे :
उग्रगंधिका, दिपीका, कारवी, यवानी, मयूरका, खराश्व, अजमोदा ही आहेत.
रस : कटू, तिक्त.
विपाक : कटू.
वीर्य : उष्ण
मूळस्थान : भारत
• अढळण्याचे ठिकाण :
पश्चिम व दक्षिण आशिया खंडात भारत व शेजारील देशात मुख्यत ओवा ही वनस्पती आढळते.
• भारत देशात राजस्थान, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश या राज्यात ओव्याचे उत्पादन शेतीतून घेतले जाते.
 |
| ओवा फूले व फळे |
• गुणधर्म : पाचक, तिक्त, आंबट, कडवट, वीर्याने उष्ण , तीक्ष्ण व लघु गुणधर्म असणारा ओवा आहे.
• ओवा ही एक रोप वर्गीय वनस्पती आहे. शेतात तिचे उत्पादन हिवाळा ऋतूत विशेषत घेतले जाते. याची पाने सगुणा वनस्पतीच्या पानाच्या आकाराची छोटी व खरखरीत गडद हिरव्या पोपटी रंगाची असतात.
• लागवडी नंतर दोन महिन्यांनी यास फुले येतात. व फळधारणा होते. फळाचा रंग विटकरी असून ते अत्यंत लहान व एखाद्या तिळाच्या बी सारखे लहान असते. भुरकट रंग त्यास प्राप्त होतो.
फळ पक्व झाल्यावर त्यास हाताने रगडून मळणी केली जाते.
• ओवा वनस्पतीचे औषधी गुणधर्म :
• ओवा हा तिखट व कडवट असल्याने व तो शरीरास उपयुक्त असल्याने त्याचा औषध म्हणून वापर करतात.
• वारंवार उचकी लागत असेल, पोटात गॅस झाला असेल, छातीत दुखत असेल. तर ओवा हातावर चोळून खावा. आराम मिळतो.
• तोंडाला दुर्गंधी येत असेल, त्यावेळी जेवणानंतर ओवा व बडीशेप सम प्रमाणात घेऊन सेवन करावे.
• पोटातील गॅसेस मुळे पोट दुखू लागले तर ओव्यचे बी चोळून खावे व त्यावर पाणी प्यावे. त्वरित आराम मिळेल.
• पोटात जंत झाले असल्यास काळ्या मिठासोबत ओव्याचे सेवन करणे फायद्याचे असते.
• गरोदर स्त्रियांनी ओव्याचे बी सेवन केल्याने त्यांची कमकुवत झालेली हाडे, व दुबळेपणा ,अशक्तता कमी होण्यास मदत ओवा करतो.
• डोकेदुखी असेल तर ओव्याचे चूर्ण खोबरेल तेलात टाकून गरम करून ते तेल कपाळाला चोळल्यास आराम मिळतो.
• ओवा व सैंधव मीठ एकत्र सेवन करत राहिल्यास हृदयविकार कमी करण्यास मदत करतो.
• खोकला असेल तर ओव्याच्या पानांचा रस, लिंबाचा थोडा रस, व चिमुटभर सैंधव मीठ एकत्र सेवन केल्यास खोकला बरा होतो. कोरड्या खोकल्यात देखील हे सेवन लाभकारी असते.
• कान दुखत असेल तर ओवा घालून तयार केलेले तेल दोन थेंब कानात टाकावेत. कानदुखी थांबते.
• ओवा हा ग्यास्ट्रो मध्ये लाभकारी आहे.
• सर्दी खोकला असेल तर ओव्याची पाने एक कप पाण्यात टाकून ते पाणी अर्धाकप होईपर्यंत उकळा व ते थंडकरून त्यात मध टाकून थोडे थोडे सेवन केल्याने सर्दी खोकला बरा होतो.
• शरीराची अशक्तता कमी व्हावी, यासाठी ओव्याची व तुळशीची पाने यांचा काढा करून त्यात लिंबाचा रस घालून सेवन करावा. लाभ मिळतो.
• ओव्याच्या अतिसेवनाने पित्त वाढू शकते.
• शुक्रधातू कमी करण्याचे काम ओवा करतो.
• आचार्य चरकांमते ओवा हा शुलनिवारक आहे.
• सांधेदुखी असेल तर ओव्याची पूड दुखर्या भागावर टाकून तो भाग गरम फडक्याने शेकावा आराम मिळतो.
• सर्दी , खोकला, उचकी,दमा यावर ओवा गुणकारी आहे.
• ओव्याची बिडी किंवा सिगारेट करून ओढतात.
• मासिक पाळी वेळेवर होत नसेल तर ओवा सेवन करणे गुणकारी असते.
• ओव्याचा कोणत्या आहारातील पदार्थात वापर करतात :
ओव्याच्या वापर पराठे, चकली, खारी, तिखट शंकरपाळी, चटणी, तसेच भारतीय जेवणात वेगवेगळ्या पदार्थात वापर केला जातो.
• बेसन पिठाचे पदार्थ करताना ओव्याचा वापर करतात. त्यामुळे पोटातील गॅसेस वर व अन्न पचनास फायदा मिळतो.
• वरील माहिती अनेक अनुभवी लोकांच्या सांगण्यातून तसेच इतर प्रसारमाध्यम, आयुर्वेदिक पुस्तकातून गोळा करून बनवली आहे.
• ओवा ही आहारातील वनस्पती असल्याने ती लाभकारी आहे. अशी आहे ओवा या वनस्पतीची माहिती.
