कडुलिंब वनस्पतीNeem tree information in marathi
• शास्त्रीय नाव : Azadirachta indica
• कुळ : Meliaceae
• कडुलिंब वनस्पतीची इतर नावे :
निंब, अरिष्ट, परिभद्र(संस्कृत) नीम (हिंदी) लिंब,बाळंतलिंब, कडुलिंब (मराठी)
 |
| कडुलिंब वनस्पती Neem tree information in marathi |
• कडुलिंब वनस्पती कोठे आढळते :
भारतत देश, पाकिस्तान, बांगलादेश, नेपाळ तसेच भारतीय उपखंडात सर्वत्र आढळते.
• कडुलिंब ही वनस्पती कधीही प्रदूषण करत नाही.
• अवयव :
खोड, मूळ, पाने, बी, साल हे अवयव या झाडाचे अत्यंत कडू असतात.
• उंची :
हा वृक्ष ३० ते ६० फुटापर्यंत वाढ होणारा असून दिसायला डेरेदार आहे.
• मुळ :
सोटमुळ असून हा वृक्ष भारतीय पठारी भागात मुख्यतहा आढळतो.
• खोड :
अत्यंत कठीण असे खोड व मजबूत असते. याच्या लाकडाचा उपयोग इमारत बांधकाम व पेट्या बनवण्यासाठी केला जातो.
• पाने :
या झाडाची पाने दात्री असून गडद हिरव्या रंगाची असतात. एखाद्या कापणीच्या खुरप्याच्या आकाराची असतात. त्यांना दोन्ही बाजूंनी दात्र्या असतात.
• फळे :
या झाडाची फळे गोलाकार असून कच्ची असताना हिरव्या रंगाची असतात. तर पिकल्यावर पिवळी असतात. चवीला कडू असतात.
• कडुलिंब वृक्षाचे औषधी महत्त्व :
• कडुलिंबाच्या डहाळ्याच्या काड्या या कडू असतात. त्यांचा वापर दात घासण्यासाठी केला जातो. यामुळे दातातील कीड नष्ट होते.
• आयुर्वेदात या वृक्षास जंतू नाशक म्हणून मानतात. पोटातील कृमी नाशक म्हणून याच्या पानांचा रस वापरतात.
• गोवर, कांजिण्या रोगावर उपचार म्हणून कडुलिंबाचा पाला अंथरून त्यावर झोपवतात.
• सर्प विषावर तसेच शरीरात गर्मी वाढल्यास कडुनिंबाचा काढा देतात.
• पोटात जंत झाल्यावर पानांचा रस काढून तो गुळात कालवून खायला तीन - चार दिवस दिल्यास जंत पडून जातात.
• अंगाला खाज सुटली असेल. तर कडुलिंब पाला टाकून पाणी उकळून त्याने अंघोळ घालतात.
• ताप आल्यावर सकाळ संध्याकाळ कडुलिंब सालीचा काढा देतात.
• शरीरावर जखमा झाल्यास त्यावर कडुलिंबाचा पाला चेचून लावतात. जखमा बऱ्या होतात.
• दूषित रक्तामुळे शरीरावर त्वचेवर डाग पडल्यास कडुलिंबाचे तेल लावतात.
• कडुलिंब पावडर करून शेतात टाकल्यास ती कीड नाशक असते. तसेच खत म्हणून उपयोगी पडते.
• पायाला कुरूप झाले तर त्यावर रोज कडुलिंबाचे तेल रोज लावले तर ते बरे होते.
• फॅटी एसिड तेलात असते. त्यामुळे कडुलिंब तोंडावरील जखमा, मुरूमा बर्या करतो म्हणून त्याचा उपयोग त्वचा समस्या दूर करण्यासाठी करतात.
• कडुलिंब तेलात व्हिटॅमिन सी मोठ्या प्रमाणात असल्याने खराब त्वचा दुरुस्त करण्यासाठी त्याचा वापर केला जातो.
• कडुलिंबाचे झाड हे आक्सिजनचा प्रमुख स्तोत्र असल्याने तो ताजी हवा सोडतो. त्यामुळे आपल्याला निरोगी आयुष्य मिळते.
• फॅटीक एसिड , जीवनसत्व, बुरशीनाशक असल्याने त्वचेवर पडलेल्या सुरकुत्या कमी करण्यास मदत करते.
• कडुलिंबाची पाने उपाशीपोटी रोज सेवन केल्यामुळे मधुमेहापासून मुक्त होतो.
• कडुलिंबाची पाने रोज खाल्याने कर्करोगापासून मुक्ती मिळते.
• कडुलिंब घातलेले तेल वापरल्यास केस गळती थांबते.
• कडुलिंब तेलाने मालिश केल्यास सांधेदुखी व हाडे दुःखी बरी होते.
• डोक्यातील केसात कोंडा झाल्यास कडुलिंब पानांचा चोथा करून केसांना लावल्यास केसातील कोंडा नाहीसा होतो.
• कडुलिंबाच्या बियांपासून खत तयार करून शेतात टाकतात.
• असा हा कडुलिंब कफ,पित्त, कृमी नाशक, रक्त दोशांतक त्वचाविकार, डायबेटिस, जंत यावर फायदेशीर असतो.
• हा उत्तर भाद्रपदा नक्षत्राचा आराध्यवृक्ष आहे
Neem tree information in marathi
