हळद वनस्पतीचे औषधी गुणधर्म
Turmeric plant medical information in Marathi
• मराठी नाव : हळद
• हिंदी नाव : हलदी,
• इंग्रजी भाषेतील नाव : Turmeric
• कन्नड नाव : अरसिनी,
•आयुर्वेदिक संस्कृत भाषेतील नाव : हरिद्रा.
• लॅटिन नाव : करक्युमा लौंगा.(Curcuma longa)
• हळद ही एक पिकवर्गीय वनस्पती आहे. जिचे उत्पादन चार ते सहा महिण्यात घेतले जाते.
• भारत देशात फार प्राचीन काळापासून हळदीची लागवड, उत्पादन घेतले जाते.
• या वनस्पतीची लागवड खोडापासून केली जाते.
• रुंद पाने दोन्ही बाजुस निमुळती व मध्यभागीं फुगीर असतात.
• जमिनीत मुळाला लागलेल्या लांबट दांड्या सारखे आल्याप्रमाणे खोड म्हणजे हळकुंड होय. या पासून हळद तयार करतात.
• रंग : पिवळा , तसेच पांढरा सुद्धा आहे.
• हळदीच्या जाती : १) पांढरी हळद, २) पिवळी हळद, ३) काळी हळद, ४) आंबे हळद.
• हळदीचे औषधी गुणधर्म:
• हळदीमध्ये करीक्युमिन नावाचा घटक असतो. जो शरीराच्या आतील भागात आलेली सूज, इन्फेक्शन कमी करण्याचे काम करतो.
• शरीरात उष्णता वाढून आतील भागात जखमा झाल्या असतील तर त्या बरे करण्यासाठी आहारात हळद घेणे उपयुक्त आहे.
• हळद ही अँटी ऑक्साईड असल्याने कॅन्सरच्या रोगात वाढणाऱ्या कोशिकांचा रक्त पुरवठा थांबवून त्यांवर मात करण्याचे काम हळद करते.
• वया नुसार मेंदूच्या स्मरण शक्ती वर परिणाम होतो. स्मृती विस्मरण होते. त्यावर उपाय हळद आहे. हळदीने मेंदूची स्मरणशक्ती वाढते. तसेच मेंदूचे आरोग्य चांगले राहते.
• रक्तातील ब्याड कोलेस्टेरॉल कमी करण्याचे काम हळद करते. हळदी मुळे रक्त पातळ होण्यास मदत होते. त्यामूळे ब्लडप्रेशरचा त्रास कमी होतो.
• जंक फूड तसेच अपायकारक पदार्थांमुळे शरीरात अपायकारक घटक लिव्हर मध्ये वाढल्यास ते काढून टाकण्याचे काम हळद करते.
• शरीरावर बाह्य भागावर दुखापत होऊन जखमा झाल्यास त्यावर हळद लावतात. त्यामुळे जखम बरी होण्यास मदत होते.
• डोके दुःखीचा त्रास असेल तर नियमित आहारात हळद घेतल्यास फायदा होतो.
• हळद ही त्वचेचे आरोग्य चांगले राखण्यासाठी मदत करते. चेहऱ्यावर पडलेल्या सुरकुत्या घालवणे तसेच त्वचा निरोगी राखण्यासाठी हळद ही इतर सौदर्य प्रसाधने यामध्ये घालुन शरीरावर लावतात. त्याने त्वचेचे आरोग्य सुधारते.
• हाडांचा कमकुवतपणा त्यामूळे जॉइंट पेन होते. शरीराच्या वेगवेगळ्या भागातील सांध्यांचे दुखणे तसेच स्नायू दुःखी यासाठी हळद तेलाची मालिश उपयुक्त आहे. तसेच हळद ही दुधातून घेतल्यास हाडाच्या बळकटी सोबत ती हाडे निरोगी ठेवण्यासाठी मदत करते.
• व्हायरस मुळे शरीरास संसर्ग झाल्यास हळद आहारात घ्यावी. त्यातील करीक्युमिन मुळे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.ती आरोग्यवर्धक आहे.
• खराब कोलेस्टेरॉल कमी करण्याचे काम हळद करते.
• मासिक पाळीत पोट दुःखी होते. तेव्हा स्त्रियांनी हळद आहारात घ्यावी.
• सर्दी , पडसे, खोकला याने त्रस्त असल्यास हळद घातलेल्या मिठाच्या पाण्याने गुळण्या कराव्यात. त्यामुळे आराम मिळतो. खोकला असल्यास हळद बोटाच्या चिमटीत धरून घशा जवळ असणार्या लोंबनाऱ्या जिभेला लावावी l खोकला कमी होण्यास मदत होते.
• हळदीचे सेवन कसे करावे?
• रोजच्या जेवणात एक अर्धा चमचा तरी आपल्या घरी जेवणं बनवताना हळद वापरावी.
• हळद व काळी मिरी एकत्र सेवन केल्यास पचन संस्था सुधारते. व्हायरस नष्ट होऊन आजार बरे करण्यास मदत करते.
• एक कप पाण्यात एक चमचा हळद टाकून ते पानी उकळून पिणे लाभकारी असते.
• दुधातून हळद टाकून घेतल्यास स्नायू व हाडांचे आरोग्य सुधारते.
• घसा दुःखी असेल तर हळद मीठ , पाणी एकत्र कोमट करुन गुळण्या करने लाभदायक असते.
• बाह्य शारीरिक जखमांवर हळद लावल्यास जखमा बऱ्या होतात.
• हळद ही विशेषत जेवणात , लोणची, मसाले चटणीत मिसळताना वापरतात.
• हळदीचे तोटे:
• हळदीचे जास्त सेवन केल्यास पोटात जळजळ होऊ शकते.
• हळदीचे प्रमाणापेक्षा जास्त सेवन केल्यास शरीरातील मुतखडा निर्माण करणारे क्षार एकत्रित करण्यास हळद मदत करते. त्यामुळे मुतखड्याची समस्या असलेल्या लोकांनी हळदीचे मर्यादित सेवन करावे.
• ज्यांच्या शरीरात लोह म्हणजे आयर्न हा घटक कमी आहे. त्या लोकांनी हळदीचे सेवन मर्यादित करावे. कारण लोह या घटकावर हळदीचा परीणाम होतो. त्यामूळे आयर्न कमी असलेल्या लोकांनी हळदीचे मर्यादित सेवन करावे.
• हळद ही रक्त पातळ करण्यास मदत करते. त्यामूळे ब्लडप्रेशर असणाऱ्या व्यक्तीने मर्यादित हळद सेवन करावी. अती केल्यास रक्त जास्त पातळ होऊ शकते.
• वरील माहितीवरून असे समजते की हळदीचे सेवन आरोग्यासाठी लाभदायक असते. पण ती मर्यादित असावी.
हळद वनस्पतीचे औषधी गुणधर्म
Turmeric plant medical information in Marath
